Budowa domu to szereg decyzji, do których podjęcia potrzebna jest podstawowa wiedza techniczna. Jedną z nich jest ustalenie kąta nachylenia dachu. Fakt, że jego kształt wynika z projektu, ale konkretne parametry ustala się na podstawie kilku czynników – na przykład wielkości budynku. Sprawdź, jaki spad będzie odpowiedni dla twojego domu.
Czym jest spad dachu?
Spad dachu to nic innego jak kąt, który tworzy się pomiędzy poziomem a połacią dachu. Wyraża się go w stopniach lub procentach. Każdy dach, nawet ten pozornie płaski, ma spad. Zalecane minimum to 3 stopnie dla stropodachów. Najczęściej domy jednorodzinne w Polsce mają dachy o kącie nachylenia 35-40 stopni. Większy spad to charakterystyczna cecha domów położonych na terenach górskich.
Pracując z architektem, od podstaw możesz samodzielnie dobrać kąt nachylenia dachu. Natomiast gotowe projekty zawierają zalecane proporcje, ale inwestor może je zmienić. Oczywiście najlepiej jest zrobić to w ramach, które projekt dopuszcza. Większe korekty mogą wiązać się z podniesieniem kosztów, a nawet ponownym wystąpieniem o pozwolenie na budowę.
Dlaczego warto starannie dobrać kąt nachylania dachu?
Dach jest częścią bryły budynku. Dobrze dobrany kąt nachylenia połaci sprawi, że uzyskamy spójną całość. Ale nie tylko o estetykę tutaj chodzi. Spad jest po to, by woda i śnieg z opadów atmosferycznych nie zalegały na pokryciu. Dobrze dobrany będzie odprowadzał je wydajnie i przede wszystkim na bieżąco.
Jeśli decydujesz się na dach o niewielkim spadku, musisz liczyć się z wyższymi kosztami materiałów. Stropodachy muszą być wykonane z ogromną dbałością o szczelność i wytrzymałość pokrycia. Natomiast dachy o wysokim kącie nachylenia rzucają się w oczy – duża korekta w stosunku do tego co mamy na gotowym projekcie może całkowicie zmienić wizerunek budynku.
Dach jednospadowy i dwuspadowy – prawidłowe kąty nachylenia
Zanim przejdziemy do wyboru kąta nachylenia dachu, musimy rozróżnić dachy dwuspadowe i jednospadowe. Dwuspadowa konstrukcja dachu jest najczęściej wybierana przez inwestorów – ze względu na estetykę i funkcjonalność tego rozwiązania. Na ogół mają większy spad i lepiej radzą sobie z odprowadzaniem śniegu i wody opadowej.
Jednospadowy dach może być zarówno stropodachem, jak i dachem skośnym. W ostatnich latach bardzo modne są domy z płaskim dachem. Trend na proste formy zapoczątkował boom na renowację PRL-owskich kostek, które charakteryzował właśnie stropodach. Zarówno podczas zamawiania nowego projektu, jak i rewitalizacji warto wziąć pod uwagę zalecane minimum spadu.
Nie zawsze 3 stopnie wystarczą – jeśli mamy do czynienia z dużą połacią trzeba ją podnieść. Maksymalny kąt nachylenia dachu jednospadowego to 45 stopni, ale ten parametr częściej ma zastosowanie w budynkach gospodarczych i przybudówkach do ścian wyższych budynków.
Kąt nachylenia dachu a wielkość budynku
Spad dachu wpływa na wysokość kalenicy, co z kolei ma bezpośredni związek z całkowitą wysokością obiektu i możliwością wpisania go w ograniczenia narzucone przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub warunki zabudowy. Określa także, ile światła i powietrza będzie docierać do poddasza oraz czy będzie ono mogło pełnić funkcję użytkową, czy pozostanie wyłącznie przestrzenią pomocniczą.
Przy stromych połaciach zyskujemy więcej miejsca pod dachem, co jest szczególnie istotne w domach o mniejszej szerokości, gdzie każdy metr kwadratowy powierzchni użytkowej ma znaczenie. Natomiast w dużych obiektach, takich jak hale, magazyny czy budynki usługowe, częściej stosuje się niewielkie spadki – pozwala to obniżyć koszty konstrukcji, zmniejszyć zużycie materiałów i ułatwić odwodnienie dużych połaci.
Wybór kąta musi także uwzględniać lokalne warunki klimatyczne: w rejonach o dużych opadach śniegu dachy o większym nachyleniu lepiej radzą sobie z jego zrzutem, zmniejszając obciążenie więźby, z kolei w strefach o silnych wiatrach zbyt strome połacie mogą generować większe siły ssania.
Nie można też pominąć ograniczeń wynikających z rodzaju planowanego pokrycia, ponieważ każdy materiał ma określone przez producenta minimalne nachylenie zapewniające jego szczelność i trwałość. Wszystkie te czynniki sprawiają, że decyzja o kącie nachylenia dachu powinna być efektem świadomej analizy – łączącej wymagania techniczne, przepisy, estetykę i planowany sposób użytkowania budynku.
Jak obliczyć spad dachu?
Jak samodzielnie zmierzyć i obliczyć kąt nachylenia dachu? Wystarczy wykonać kilka kroków:
- Wyznaczenie odcinka pomiarowego
Na ścianie szczytowej budynku zaznacz poziomy odcinek o długości dokładnie 1 metra. Posłuży on do ustalenia, jak bardzo dach wznosi się na tym odcinku. - Pomiar odległości pionowych
Zmierz pionową odległość od jednego końca odcinka do połaci dachu. Wykonaj taki sam pomiar dla drugiego końca odcinka. - Obliczenie różnicy wysokości
Od większej wartości odejmij mniejszą. Wynik pokaże, o ile centymetrów dach podnosi się na 1 metrze poziomego odcinka. - Odczyt kąta z tabeli
Uzyskany wynik wstaw do tabeli przeliczeniowej, która pokazuje, jaki kąt nachylenia dachu odpowiada tej różnicy wysokości – zarówno w stopniach, jak i w procentach.
Jak działają te przeliczenia?
- Nachylenie w procentach oblicza się według wzoru: nachylenie [%] = 100 * tg α [0].
- Nachylenie w stopniach wyznacza się na podstawie wartości procentowej, korzystając ze wzoru: nachylenie [0] = arctg (nachylenie [%] / 100 ) * 180 / π.
| Wzniesienie dachu (w cm) | Kąt nachylenia w stopniach | Kąt nachylenia w procentach |
| 25 cm | 14° | 24,9% |
| 30 cm | 17° | 30,6% |
| 40 cm | 22° | 40,4% |
| 45 cm | 24° | 44,5% |
| 49 cm | 26° | 48,8% |
| 59 cm | 28° | 53,2% |
| 75 cm | 37° | 75,4% |
| 84 cm | 40° | 83,9% |
| 90 cm | 42° | 90,0% |
| 100 cm | 45° | 100,0% |
Dobrze dobrany spad dachu – jak łączyć estetykę z funkcjonalnością?
Kąt połaci dachu ma spełniać wymagania techniczne i estetyczne. Od strony technicznej powinien zapewniać bezpieczne odprowadzenie wody i śniegu, dostosowanie do strefy obciążeń wiatrem i klimatu, a także kompatybilność z wybranym pokryciem.
Dodajmy do tego funkcjonalność – dobrze dobrany spad dachu umożliwia optymalne zagospodarowanie przestrzeni pod dachem. Natomiast od strony wizualnej – współgra z proporcjami bryły i kontekstem architektonicznym otoczenia. Wyważenie tych aspektów, tak aby dach był nie tylko trwały i bezpieczny, ale również estetycznie spójny z całością projektu to przepis na udaną inwestycję.
Artykuł sponsorowany
